BAYAZİD BİSTAMİ (KS)

Doğum tarihi bilinmemektedir vefatı Bistam 261/ H. 875 / M.
Şemaili Uzun boylu,bedeni zayıf,beyaz yüzlü,seyrek ve ak sakallı, çukur gözlü idi. Hz.Ebu bekir(r.a.)benzerdi Ariflerin sultanı ehli hakikatın serdarı idi.
Hakikatın ve olayların sırrına vakıf Şeriat ilminde imam tarikat ilminde hakiki mürşid,sünnett-i seniyeye son derece bağlı ve yüce himmet sahibi kemalat ehli bir zat idi.Hanefi mezhebinden idi Daima kurb -u vuslat makamında bir arifdi.Kendini hakka ve hak yoluna vermiş bu meyanda yüzonüç mürşidi kamille görüşmüş ve onlardan istifade etmiştir.Alim fazıl ve şair idi.Cafer-i sadık(r.a.) vefatında on iki yaşında olan Bayezid Bistami(k.s) Onun talebeleri ve hayranlarından olan alimlerden ve meşayıhdan çok istifade etmiş.Özellikle Caferi sadık(r.a)a ait duyduğu sözleri ve irşad uslubunu kendine düstür edinmiş ve Caferi sadık(r.r.)ın yüce ruhaniyetlerinden feyz almışlardır.
Şeriat,tarikat,marifet,hakikat mertebelerinde tamamen onu izinden yürüyüb ona tabi olmuşlardır. O nun yolunun devamı için çalışmışlardır.
Bayezid bistami (k.s)hazretlerinin babası önceleri bir ateş perest(ateşe taban)iken Allah(cc)hidayet nasib etmiş ve müslüman olmuşdur.Bayezid bistami(ks) adı tayfurdur. tayfur ismiyle anılırdı.
Bayezid bistami(ks)hazretlerinin annesi bir gece yarısı uykudan uyanıp tayfur bana bir bardak su veririmisin der. Tayfur su getirmeye gider suyu getirir ve bakarki annesi uyumuş.elinde su ile annesinin uyanmasını bekler sabaha yakın bir zaman da annesi uyanır ve tayfurun einde bir bardak suyla beklediğini görür ve tayfura suyla neden beklediğini sorar tayfurda Anneciğim sen su istemiştin ben gelene kadar uyumuşdun ben de uyanmanı bekledim der.Bunun üzerine Annesi tayfura bu hizmetinden dolayı,Allah(cc)senden razı olsun.ben senden razıyım küçük yaştaki bu irfan ve edebinin faydasını göresin ve ariflere sultan olasın diye dua eder.Bayezid bistami annesinin duası hürmetiyle ariflerin sultanı olarak anılır.
Bayezid Bistami(ks)hazreteri tarikatin şeriatsiz yaşanmayacağını.şu güzel sözleriyle anlatmışlardır.Bayezid(ks)hazretleri şöyle buyurmuşlardır
kendisinden birçok kerametlerin görüldüğü bir kimse o kadar ki boşlukta bağdaş kurup oturmuş da olsa ona hemen inanmayın.Önce onun ilahi emir ve nehiylere bağlılığına bakın,dini sınırlara ve şeria-ti Muhammediyeyi (sünnete)dosdoğru yerine getirip getirmediğine bakınız.Kur’an ve sünnete uygunsa o zaman inanınız.Buyurmuşlar. Kur’an ve sünnet ölçüsüne uymayan her şeyin batıl olduğunu açıkça ortya koymuşlardır. Zühd ve takvanın yalnızca kur’an ve sünnete uygunsa sahih oacağını kur’an ve sünnete uymuyorsa ona zühd ve takva denemeyeceğini batıl olacağını açıklamışlardır.Bütün bu sözlerinden anlıyoruzki Bayezid(ks)hazretleri Kur’an ve sünnete son derece bağlı ve takva sahibi olarak yaşamışdır.
Kur’an ve sünnete son derece bağlı olması saf ve temiz kalbin sahibi olması o na Allah(cc)sır kapılarını açmasına ve şuhuda defalarca ulaşmasına sebeb olmuş.O kadarki ilahi zülcelali müşahahede kendinden geçmiş ve Kendimi tenzih ederim ben en yüce olan rabbimin kendisiyim demiş.O nun bu sözlerini hakikatten nasibi olmayan kişiler aleyhine yorumlamışlardır.Ancak hal ehli hakikat ehli olanlar ve gerçekte şuhudun zevkine visale erenlerse o nun halinin yüceliğini anlamışlar ve onun bu halinin yüceliğini anlatmışlardır.
Bu sözleri Bağdad ali’lerinden Cüneyd ‘i bağdad’i(ks)hazretlerine soruluyor.Cüneyd(ks)
Şüphe yokki bayezid,Cenabı hakkın Celal sıfatının Azametinin şuhudunda yok olmuş,ve bu hal içerisinde bu sözleri söylemiş.ve şahid olduğu büyüklüğün ululuğu karşısında haktan gayri birşey görmemiş ve onun sıfatıyla konuşmuş. ondan başka bir bilgiside kalmadığından onu tenzih ederken kendini tenzih etmiş onu anlatırken kendini anlatmış. buyurmuşlardır.
Bazı cühela grubu Bayezid(ks)hazretlerinin bu sözlerini kendilerine (panteist görüşlerine) delil sayarak islama Vadet-i vücud u sokmuşlardır.Şuhuda vasıl olmayı hakla birleşme zannında olanlar hem ilahi zülcelale hem de Bayezid(ks)hazretlerine büyük bir iftirada bulunmuşardır.Halbuki çayın içerisinde kaybolan şekeri görüp idrak edemeyan insan. ilahi zülcelalin nurunun ziyasında kendini nasıl görüp idrak edebilirki? Ayrıca meşreb ve fıtratına göre bazıları şok olaylar karşısında çığlık atar ama bazılarıda sesizce olayı anlamaya çlışır ve olayı anladığı şekilde anlatır.çığlık atanasa sadece çığlık attığını hatırlar.Kur’an ve sünnete son derece bağlı olan lar bilirler ki Kur’anda “kabe gavseyn ev edna” (en doruk noktada iki iki yayın birleşmesi) dir şuhud yoksa vücudların bir olması değildir.Gerçekten şuhuda ulaşanlar asla vücud birliği dememişlerdir ancak hayalleriyle kendini kaybedenlerin zannıdır vücud birliği.Hayallerde kaybolarak böyle söyleyen insanaların ise islam dini açısından asla bir değeri yoktur.kendi heyezanlarıyla açıkta kalmışlardır İnşaallah Allah(cc)hidayet ederde hakikati bulurlar
Bayezid(ks) hazretlerinin her zaman insanlara yaptığı tavsiyelerinden ve kurtuluş reçetelerinden birkaç tanesini yazalım
Büyük veli Bayezid(KS) sordular:İnsanlar LA İLAHE İLLAH cennetin anahtarıdır,diyorlar.Siz ne dersiniz?
Doğru söyürlar,ama anahtar dişsiz olmaz.Kelime-i Tevhid anatarının dört dişi vardır:
Yalandan ve Gıybetten uzak bir dil
Hilesiz ve Hıyanetsiz bir kalb
Haram yemeyen bir mide
Bid’atten arınmış bir din,nefsin kötü arzularından,sünnete uymayan,dine sokulan yeni yeni şeylerden uzak bir amel…
“Allah(cc) kullarına kafi değil mi” derlerdi, ve bunu hayatının düsturu yapmışlardır.
Herşey Allah(cc)ın kudretiyle olur.
Bir defasında da şöyle demişlerdir:
Cenab’ı zülcelalin kapısına vardım orada fazla bir izdiham görmedim Çünkü dünya ehli dünyalıkla kendilerini perde arkasına almışlar.Ahiret ehli ise ahiretle meşguller İddiacı olan sofiler ise yemek içmekle ve katılıkla perdelenmişler.Bunların üstünde olanlarda sema ve şevahidle perdelenmişler.Sofilerin ileri gelenlerini ise bu belirtilen şeylerin hiçbirisi perdelememiş,Hepside manevi hayret ve sarhoşluk içinde bulunuyorlardı.
Kendisine senin bu ilmin nereden ve kimden gelmektedir?diye soran kişiye şöyle cvp.vermişlerdir:
İlmim Allah (cc) bana olan bağış ve lütfudur.Bu ilmii şuradan gelmektedir ki Resullullah SAV efendimiz onu beyan etmişlerdir:
Kim bildiği ile amel ederse, Allah (cc) ona bilmediği şeyleri de öğretir.
Büyük veli Bayezid (ks) : Gönül bütün safiyetiyle titremeye yüz tutar.Gönül ilahi marifetle dolar masivanın yeri ve yurdu kalmaz.Gönüler sadece Allahın zikriyle intinane kavuşur,başkasından zevk almaz,Allah Bes,Baki Heves sözünün gerçek manası tezahur eder.
Allah (cc) ile kulları arasında ki en hızlı kavuşma yolu iki dir:
Namaz ve Oruçtur.Velayet ve nübüvvet makamının en üstünde bulunan Hz.Muhammed (s.a.v) de bu iki ibadet den müstağni kalmamış ruhunun günlük gıdasını bu iki ibadetin türlü türlü olduğu,ilahi sofrasından almıştır.Kendisini namaz ve oruç ibadetinin ulaştıracağı makamda görüp,bu iki ibadeti yapmasına lüzum kalmadığını iddia eden kimse makam ve mertebesi ne olursa olsun büyük bir şaşkınlık, derin bir gaflet ve sapıklık içindedir.
İbadet konusunda,Beyazit Bestami hazretleri:Her kim kuran okumayı cemaatle namaz kılmayı,cenaze namazına hazır olmayı hasta ziyaretini terk eder de,Allah (cc)ın dostu olduğunu iddia ederse olsa olsa kuru bir idiacı dır.
Bu konuda Cüneydi Bağdadi (k.s) Hazretleri:Bizim sözlerimiz kitap ve sünnet den dir.Bu iki kaynaktan,gücünü ve manasını almayan, hiçbir sözün değeri yoktur.Yine kuran ve sünnetle ilgili Mevlana (k.s) şöyle demiştir. Ruhumu bedenimde taşıdığım müddetçe kuranın kölesiyim..Muhammed(s.a.v)Hz.lerinin de yolunun toprağıyım.Bir kimse benden bundan başkasını nakil ederse ben ondan da onun sözünden de değilim.
Beyazid Bestami Hazretleri diyor ki:
Rüyamda,Cenabı Rabbil İzzeti gördüm: Bana buyurdu ki: Ne istiyorsun?
Senin istediğinden başka bir isteğimin olmamasını istiyorum dedim.
O da buyurdu ki:Sen benim için olduğun gibi, ben de Senin içinim .
Resuli ekrem SAV efendimiz de :Kim Alah (cc) için ise, Allah (cc) de onun içindir.İman hususunda en sağlam yol Allah için sevmek ve Allah için buğz etmektedir.
Yine Ya Rab Sana kavuşmanın yolu nedir diye sordum?Cenabı Hak da: Nefsini bırak ve bana gel! buyurdular.
Beyazit Bestami Hazretlerine soruldu:
Sünnet nedir farz nedir?
Buyurdular ki:Sünnet,dünyayı terk etmek,dünyanın sevgi ve saltanatını gönülden silmektir.Farz ise Allah (cc) ile sohbet etmekdir.Çünkü kitabullahın tamamı Mevlanın sohbetine delalet etmekte;Resullullah (s.a.v) Efendimizin sünneti ise,dünyaya delalet etmektedir.Beyazit Bestami KS Hazretlerine soruldu:
Sofi kim dir? Bir eliyle Allahın (cc) kitabını Bir eliylede sünneti tutan bir gözüyle dünyaya diğer gözüyle ahirete bakan dünya elbisesini tam bir mahviyet içinde giyinen,ahiret kefenine bürünen ve bu iki alem arasında Mevlaya yönelip telbiye getiren kimse dir.
Allah (cc)u kafire:İman et! Münafığa gösterişten sakın! Asi ve günahkara günahı terk et! Muhabbet ehline hoşnut ol! Arif olan kimseye de basiretini açık tut! buyurmuşdur.
Yine,büyük veli,şöyle buyurmuşlardır: Gönül evini marifeti ilahi ile süsleyen bir gönül şikayet etmez. Her hayrın Allah(cc)tan geldiğine her musibetin de kendi nefsinden olduğunu bilir.Kazaya razıo lmak,onun değişmeyen halidir.Şükür,adeti hamd: mesleği dir.
Gönül suvarisi ol ,nefsin de piyadesi ol.
Büyük Veli,On şey bedene farz dır:
1-Farzları noksansız yerine getirmek,
2-Haram kılınan şeylerden kaçınmak,
3-Allah için mütevazi olmak,
4-Müslüman kardeşlerine eziyet etmekten sakınmak,
5-İyi ve kötü herkese karşı hayırhah olmak,
6-Allah(cc) ın mağfiretini arzulamak,
7-Her işte ve her halü karda Allah(cc)ın rızasını gözetmek,
8-Öfkeyi,gurur ve taşkınlığı,zulüm ve haksızlığı,üzücü ölçüde mücadeleyi terketmek,
9-Kendi kendine nasihatçı olmak,nefsi terbiyeye çalışmak,
10-Ölüme bilerek hazırlanmak…
On şey de bedeni korur buyurmuşlardır.
1-İlim öğrenip yararlı şekilde kullanmak
2-Edep ve terbiyeli olmak ve onları muhafaza etmek
3-Gözleri haramdan ve lüzumsuz şeylerden korumak,
4- Dili zikre alıştırmak ve bunu adet haline getirmek
5- Nefisle kıyasıya mücadele etmek ,
6-Resullullah(s.a.v) Efendimizin sünnetine uymak,
7-Nefis muhasebesi yapmak,
8-İnsanlarla haşır neşir olmamak,düşünceyi ve kalbi berraklaştırmak
9-Bedeni yararsız uğraşlardan kurtarıp dünya ve ahiret için faydalı olacak konuarda kulanmak
10-Çokça ibadet etmek.
On şey bedenin şerefidir:
1-Tevazu lu ve ymuşak huylu olmak
2-Haya ve edeb sahibi olmak
3-İlim sahibi olmak
4-Haram ve şüpheli şeyerden kaçınmak,ibadetleri kusursuz yapmaya çalışmak,dünyaya değer vermemek,
5-Herzaman ve her işte Allah (cc) korkmak
6-Güzel ahlak sahibi olmak
7-Bela ve musibetlere karşı sabırlı olmak
8-Halk ile iyi geçinmek
9-Öfkeyi ve siniri yutmak
10-Dilenmeyi terk etmek
On şey bedeni yıkar:
1-Dinine önem vermeyen arkadaş,
2-Hayırlı ve yararlı kişilerden uzaklaşmak
3-Nefsin isteklerine boyun eğmek,
4-İslam cemaatinden uzaklaşmak,
5-Bid’at ehliyle dost olmak,
6-Faydası olayan şeylerle uğraşmak,
7-Kötü zan sahibi olmak,
8- Üstünük taslamak,kibirlenmek
9-Dünya için üzülmek
10-Ahireti düşünmemek.
On şey insanın maneviyatını öldürür:
1-Cahillik,
2-Terbiye azlığı
3-Halktan nimet beklemek,
4-Şehvet azgınlığı,
5-Baş olma sevdası
6Dünyayı çoksevmek,
7-Nefsiyle dost olmak
8-Çok yemek
9-Çok uyumak
10-Kalabalığa uymak.
On şey insanı aşağılık yapar:
1-Öfke ve hiddet,
2-Kin ve nefret
3-Büyüklenmek,gururlanmak,
4-Zülum ve haksızlık yapmak,
5-İnatçılık,
6-Cimrilik,
7-Başkasına eza ve cefa etmek,
8-Mümin kardeşine saygısızlık etmek,
9-Kötü huy ve fena ahlak,
10-İnsaf ölçülerini aşmak.
Veliler için beş intibah(pişme) merhalesi vardır onlar bu merhalede seyredip dururlar. Peygamberler ise bu ıntibah merhalelerini ilk anda katetmişler geride bırakmışlardır.
Beyazid(ks)bu intibah merhalelerini şöyle sıralamışlardır.
1- Kendi nefsini anınca muhtaç ve fakir olduğunu anlar
2-Günah ve kusurlarını hatılayınca tevbe eder.
3-Dünyayı hatırlayınca ibret almaya çalışır.
4-Ahiret anılınca sevinir müjde alır.
5-Allah(cc)ı hatırldıkça iftihar eder.
Diğer bir hikmetli sözü
Kim insanlara ilim gözüyle bakarsa onlara buğz etmeye başlar.Kimde onlara hakikat gözüyle bakarsa hepsine merhamet eder.

Büyük veli İbrahim Ethem(k.s) hazretlerininde şu özlü tevsiyelerini unutmayalım.
Allah(cc) isyan edince onun niğmetini yeme
GünAh işlediğİn zaman Allah(cc)ın mülkünü terk et
Bir kötülük yapacağın zaman Allah(cc) ın görmediği bir yerde yap
Ölüm sana geldiğinde ölüm meleğine yalvar ve ölümünü ertelettir
Byezid Bistamı(ks)Hazretleri emaneti Cafer’i Sadık(r.anh) den manen devralmışlardır “Rehnuma”diye anılır

Büyük veli Beyazid Bistami (ks)hazretlerinin ilimde imam olduğu halde hanefi mezhebini takip etmesinin sünnete olan bağlılığının bir göstergesidir. Ehli sünnet mezhebine tabi olması ve ilmine güvenerek fıkıhta fetva ve içtihada kalkışmamış olması da sünnetin bir gereği olsa gerek.Çünkü Resulullah(s.a.v) efendimizin buyurduğu “Her işi ehline bırakınız” hadisi şerifine tabi olmuş ve ilimde derinleşmiş fıkıh ehline tabi olmayı uygun görmüşlerdir.Ne yazık ki asrımızda talebe olmadan alim, fıkhı bilmeden fakih, ahkamı bilmeden hüküm verenleri görüyoruz ve üzülüyoruz. Allah(cc) inşaallah onların da basiretini açar da hatalarından dönmelerini nasip eder.

..