HAC VE UMRE

Onda apaçık deliller, İbrahim’in makamı vardır. Oraya giren güvene erer. Ona bir yol bulabilenlerin Beyt’i haccetmesi Allah(cc)’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Kim inkâr ederse, şüphesiz Allah bütün âlemlerden müstağni (kimseye muhtaç değil, her şey ona (muhtaç)tır.
Al’i İmran suresi/97
“Yoluna gücü yeten her kimsenin o beyti haccetmesi insanlar üzerinde Allah(cc)ın bir hakkıdır” ayetiyle hacc farz kılınmıştır.Peygamber efendimiz de ilk imkan senesinde hacc ibadetini yerine getirmiştir.
Hac aylarında hac ile umrenin beraber yapılması veya yapılmamasına göre haccın üç çeşidi vardır.
1– İfrad haccı: Mekkeye dışarıdan gelenlerin Mikat’dan yalnız hac niyetiyle ihrama girip Kudüm tavafını yaptıktan sonra hacla ilgili bütün fiiller bitinceye kadar Mekkede ihramlı olarak kalmaktır.Bu hacda umre bulunmayıp yalnız hac bulunduğundan ifrad haccı denir.
Mekkeden gelenlerin ihramsız geçmelerinin caiz olmayan mikat yerleri :Zülhuleyfe, Zati ırak, Cuhfe, Karn ve yelemlemdir.
2–Temettü haccı:Mikattan umre niyetiyle ihrama girip umre için tavafı ve say’ı yapıp tıraş olup ihramdan çıkmak, tevriye gününde de haremden ihrama girerek haccı tamamlamak.
3–Kıran haccı:Mikattan hem umre hem hacca niyet ederek ihrama girip Mekkeye gelince önce umre için tavaf ve say sonra hac için kudüm tavafı ve say etmek ihramdan çıkmaksızın sonuna kadar hac fiillerini yapmak ve kurban kesmektir.
İhram,Vakfe ve tavaf, bu üç fiil gerek farz gerek nafile hac’ın farzlarıdır.İhram haccın şartı vakfe ve tavaf;ise rükünleridir.
Buna göre hacc’ın şartları, Rükünleri, vacibleri, Sünnetleri,Müstehabları, Yasakları vardır.
A– Rükünleri:Vakfe ve tavaftır.
B– Şartları:Sahih olmasının şartı ve vacib olmasının şartı olmak üzere iki çeşittir.
1-Sahih olmasının şartı müslüman olmak, niyyet ile ihrama girmek,kabede ve hac zamanında olmasıdır,Hac aylarından öncede sonrada hiçbiri sahih olmaz, hac olmaz.
2– Vacib olmasının şartı.
a-vacib olmasının kendi şartıdır,
b-Vaktinde olması
c-Müslüman olmak
d-Hür olmak
e-Akıl baliğ olmak,
f-Büluğ çağında olmak.
g-Hac’a gitmeye gücü olmak
h-Hac’ın farz ollduğunu bilmek ve inanmak.
2 edasının (yerine getirme)vacib oluşunun şartlarıdır
a-Vücudun sağlıklı olması
b-Hacc yolunun güvenli olması
c-Kadınların iddet bekleme durumlarının olmaması
d-Yanında kocasının veya bir mahreminin bulunması
VACİBLERİ
1–İhramı mikattan veya bir sakıncası yoksa daha önceden giymek.
2–Arafat’ta vakfeyi,güneşin batışına kadar uzatmak.
3–Müzdelife’de vakfe yapmak.
4–Kabe’yi tavaf etmek.
5–Safa ile Merve arasında yedi Şavt say etmek.
6–Tahsis edilen yerde taş atmak.
7–Başını kazıtmak veya traş olmak
8–Mekke’ye dışarıdan gelenlerin “tavaf’ı seder”veda tavafı yapmak.
9–Tavaf’a Hacerül esved’den başlamak.
10–Tavaf’ı sağdan yapmak.
11–Özrü yoksa tavaf’ı yürüyerek yapmak.
12–Tavaf’da abdestli olmak.
13–Avret yerlerini örtmek.
14–Tavafın yedi şavt’ından son üçünü yapmak(ilk dördü farzdır)
15–Sa’ya Safa’dan başlamak.
16–Kıran ve temettü hac’cı yapanlar ın kurban kesmesi.
17–Her yedi tavaf’dan sonra iki rekat namaz kılmak
18–Şeytan taşlama ile tıraş olma sırasına riayet etmek.
19–Kurbanı kurban kesme günlerinde kesmek(önce yada sonra kesmemek).
20–Tıraşı yerinde ve zamanında yapmak.
21–Ziyaret tavafını,Kurban bayramının ilk üç gününde yapmak.
Bu Vacib’lerden birisinin terk edilmesi halinde kurban kesmek gerekir(ceza kurbanı).
Hacc’ın sünnetleri
1–Kudüm tavafı yapmak, Mekkeye girince (Kabeyi tavaf etmek.)
2–Kudüm tavafında veya farz tavafta tavafın üç şavtında “Remel”yapmak.
3–Safa ile merve arasındaki yeşil direk arasında koşmak.
4–Tahsis edilen günlerde geceleyin mina da yatmak.
5–Minadan arafata güneş doğduktan sonra, Müzdelife’den Mina’ya güneş doğmadan hareket etmek.
Sünnetlerinden başka müstehapları vardır tafsilatlı bilgi için fıkıh kitaplarına bakılabilir.
Hacc’ın yasakları:Buda iki çeşit tir.
1–Şahsın kendisine yasak olanlar
a-Cinsi münasebette bulunmak,
b-Saç ve kıl kesmek,tırnak kesmek,
c-Koku sürünmek,erkeklerin başını kadınların da yüzünü örtmesi erkeklerin dikişli birşey giymesi
2-Başkasına yapmaktan men edilen şeylerdir
a-Başkasını tıraş etmek,
b-Gerek harem gerekse hill bölgesinde av yapmak.
c-İhramdan çıkıncaya kadar bunların hiçbirisi yapılamaz,yapılırsa ceza lazım gelir.
Hac ve umreyi de Allah(cc) için tamam yapın.
Eğer bunlardan alıkonursanız, o zaman kolayınıza gelen bir kurban gönderin.
Bununla beraber bu kurban, kesileceği yere varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin.
İçinizden hasta olana veya başından bir rahatsızlığı bulunana tıraş için oruç veya sadaka yahut da kurbandan ibaret bir fidye gerekir. Engellemeden kurtulduğunuz zaman da her kim hacca kadar umre ile sevab kazanmak isterse,
ona da kolayına gelen bir kurban gerekir.
Bunu bulamayana ise üç gün hacda, yedi de döndüğünüzde ki tam on gün oruç tutması lazım gelir.
Bu hüküm, ailesi Mescid- i Haram civarında oturmayanlar içindir.
Allah(cc)’tan korkun ve bilin ki Allah(cc)’ın azabı gerçekten çok şiddetlidir.
Bakara suresi/196
Bu ayeti kerimede kurban bulamayanlara üç gününü hacda yedi gününüde evine gelince tutmak üzere on gün oruç tutmayı ,bu şekilde de kurban vacibini yerine getirmiş olacağını bildiriyor. İslam alimleri de bu hac daki üç günün bayram dan üç gün önce başlanmasının daha sevab olacağını düşünmüşlerdir.Kalan yedi gününü de evine gelince tutması şarttır.
Ümm-i Fadl (r.anh)adan gelen bir rivayete göre.
Ümm-i Fadl:Arafad’da Arefe günü Nebi(s.a.v)in oruçlu bulunmasından halk şek etmişti ben:Nebi sallahu aleyhi ve selleme bir bardak şerbet(süt) gönderdim Nebi sallalahu aleyhi vesellem de içti demiştir.
Sahihi Buhari tec.sarih tercemesi/811
Ümm-i Fadl :fad’lın annesi ismi lübabe’dir Peygamber efendimizin amcası H.z.Abbas(r.anh)ın hanımıdır. Fadl büyük oğlu olduğundan bu isimle anılmıştır.
Efendimizin Zilhiccenin ilk on gününde oruç tutmadığına dair hadis kitaplarında Hz.Aişe(r.anh) validemizden rivayetler mevcuttur.Tuttuğuna dair hiçbir hadisi şerif yoktur. Dolayısı ilede zilhiccde oruç tutmak sünnet değildir Resulullah efendimizden bu aydaki orucun fazileti ilede ilgili hiçbir hadisi şerifte bulunmamaktadır.Onun için ilmi hal kitaplarındada yazılmamıştır.Peygamber efendimizin yaptığını söylediğini ve yapılmasını tavsiye ettiğini düşünürsek şayet zilhicce orucunu tutmuş olsaydı faziletini tutulmasınıda bildirirdi.Resulullah efendimizin yapmadığını yapmak ise asla uygun olmaz.Bunun faziletini söyleyenlerede mendup diyorlar (yapılması uygun).
Neye göre hadis yok bana göre uygun diyenler zaten bu dine olmadık bid’atları sokanlardır. Zilhicce ayı orucu diye bir oruç yoktur.Resulullah efendimizin tutmadığı tutmasınıda bildirmediği bu orucu tutmakta uygun değildir.fıkıh kitaplarında da tutulmasıyla ilgili bir hüküm yoktur.
KURBAN
Kurban; yüce Allah(cc)a, bize ihsan buyurduğu varlığımıza bir şükran borcu olarak, belirtilen zamanlarda ibadet niyetiyle kesilen hayvana kurban denir.
Kurbanın hükmü İmam’ı Azam a göre “Rabbin için namaz kıl ve kurban kes”Ayetiyle vacip tir.
Kurban kimlere vacip tir
1-Müslüman olmak.
2-Akıllı olmak.
3-Ergenlik çağında olmak.
4-Hür olmak.
5-Yolcu veya misafir olmamak.
6-80 gramdan fazla altını yada o kadar parası olmak.Bu kadar malı yoksa o kişiye kurban vacip değildir.Borçla yada kredi kartıyla kurban kesmek asla caiz değildir, o kurban olmaz. Bu şekilde kurban kesen sadece et yemiş olur.
‘Size, amelce en çok kayıpta bulunanları haber verelim mi?’ de
(Bunlar;) iyi işler yaptıklarını sandıkları halde, dünya hayatında çabaları boşa giden kimselerdir. kehf103/104

..